Potverdorie!, lekkere jam en chutney van ‘lelijk’ fruit en groente
Charlotte Heine wil voedselverspilling tegengaan en maakt daarom jam en chutney van fruit en groente met een plek of een buts. Bij Nederlandse telers koopt ze voor een eerlijke prijs de ‘lelijke’ exemplaren op en verwerkt die tot allerlei smaakmakers in glazen potten. Zo voorkomt Charlotte voedselverspilling en maakt ze tegelijkertijd heerlijke etenswaren van uitsluitend lokale ingrediënten. Potverdorie, wat lekker! Je vindt de Potverdorie! potten bij delicatessenzaken en winkels in heel Nederland.
“Goed eten mag geen afval zijn. Vruchten moeten lekker zijn, niet per se mooi. Het gaat om de smaak.”
Hoe ben je begonnen met het maken van jam en chutney?
“Jam maken doe ik al jaren. Het is een goede manier om de oogst uit mijn (moes)tuin te verwerken en te bewaren. Sinds vier jaar maak ik op grote(re) schaal groente en fruit in. Inmiddels ook hartige conserven zoals chutney. Bij de producten die wij voor Potverdorie! inkopen, zitten namelijk vaak groentesoorten die niet zo geschikt zijn voor een jam. Uien lenen zich bijvoorbeeld beter voor een chutney.”
Waarom gebruik je alleen groente en fruit dat ‘lelijk’ is?
“Tijdens het boodschappen doen in de buurtsupermarkt zag ik een winkelmedewerker groente en fruit uit de schappen halen. Alles wat ook maar een vlekje, rimpel of een buts had, verdween in een krat. ‘Dat moet weg van de baas; dat verkoopt niet meer’, lichtte hij toe. Ik schrok. Met al die producten was niks mis, het was allemaal nog prima eetbaar. Ik vroeg of ik ze mocht meenemen. Dat mocht. De supermarkteigenaar vond dat weggooien eigenlijk ook onzin en bood aan om de afgekeurde exemplaren voortaan voor mij te bewaren. Eén keer per week kon ik ze ophalen. Mijn eerste lading liet ik aan mijn buurman en kookmaatje Joep zien. ‘Hier moeten we iets mee. Doe je mee?’ We maakten er jam en chutney van. Later haalden we ook bij een andere buurtsuper en een groothandel restproducten op. Bij de groothandel ging het echt om enorme hoeveelheden. Kisten, dozen vol fruit belandden daar in de kliko. Aardbeien die te groot waren voor de verpakking, perziken waarvan sommige doosjes een deuk hadden, bananen met spikkels. Wat niet meer geschikt was voor de verkoop, ging zo hop de vuilnisbak in. En dat in een stad als Amsterdam waar genoeg mensen wonen die dagelijks niet voldoende vers eten hebben. Ik wist niet wat ik zag: dat moest anders! Goed eten mag geen afval zijn. Vruchten moeten lekker zijn, niet per se mooi. Het gaat om de smaak. Verspilling is onnodig en zo zonde.”
Hoe ontwikkel jij smaken?
“Ik hou van kleuren, materialen en vormgeven. Koken doe ik dan ook al jaren met veel plezier. Het combineren van smaken gaat daardoor eigenlijk automatisch. Zodra ik verschillende vruchten zie, proef ik ze als het ware in mijn hoofd en begin ik te graven in mijn geheugen. Vrijwel meteen herinner ik mij een smaak en weet ik wat bij elkaar past. Rode uien met bramen, perziken met venkel, pruimen met groene peper, bramen met laurier. Ik schud de combinaties zo uit mijn mouw.”
Wat wil je met Potverdorie! bereiken?
“Dat we geen voedsel meer verspillen. Dat iedereen – zowel consumenten als de industrie – bewuster omgaat met eten. Dat we met ze allen vinden dat een appel met een buts nog steeds een lekkere appel is die je gerust kunt opeten en dus kunt (ver)kopen. Boeren en telers moeten ook voor hun imperfecte exemplaren een eerlijke prijs krijgen. Die zijn immers met dezelfde aandacht en liefde gekweekt. Als het om eten gaat, bestaat zoiets als een restproduct niet. Dat laat ik met Potverdorie! op een smakelijke manier zien. Van vrijwel alles kan ik een ‘lekker potje’ maken.”
Potverdorie! bestaat vier jaar en inmiddels run jij de boel alleen. Wat is je volgende stap?
“Om het verhaal van Potverdorie! beter over het voetlicht te krijgen, wil ik de afzet vergroten. Tegenwoordig koop ik daarom reststromen direct in bij boeren en telers. Gemiddeld hebben die vijf tot tien procent derving bij hun oogst. Dat is al gauw een paar duizend kilo. Zo kan ik in één keer meer verwerken. Het vullen van de potten doe ik niet meer zelf, maar besteed ik uit. Zo groeit het Potverdorie! aanbod en wordt de impact groter. Ik wil dat steeds meer consumenten bewuster omgaan met eten, dat we allemaal meer waarderen wat er op onze eigen bodem groeit en bloeit. Ik deel ons verhaal via social media en werk samen met verspillingsinitiatieven als Verspilling is verrukkelijk, Instock en Kromkommer.
In de toekomst wil ik ook graag kooklessen geven op (basis)scholen en misschien dat ik ooit nog een Potverdorie! winkel openen met uitsluitend echt lekker eten waarbij niets wordt verspild.”
Waar kunnen wij jouw lokale producten kopen?
“Mijn verhaal zit verpakt in fraaie potten die er niet alleen goed uitzien, maar ook fantastisch smaken. Ik gebruik zoveel fruit – zeventig procent – dat onze jams officieel geen jam mogen heten. Je vindt de Potverdorie! potten bij delicatessenzaken, winkels en horecazaken in heel Nederland. Wie een goed verkooppunt weet, mag mij altijd tippen.”
Nieuwsgierig? Meer weten over Charlotte en haar Potverdorie! producten?
Lees mijn artikel in het winternummer van Stadstuinieren. Hierin legt Charlotte de basis van chutney maken uit en deelt zij haar recept voor een heerlijke winterchutney: rode uien met gedroogde vruchten.
Op potverdorie.nl vind je meer informatie over de werkwijze van Charlotte en het huidige Potverdorie! assortiment.
Voedsel weggooien: wie verspilt wat?
Voedselverspilling gebeurt helaas overal, zo blijkt uit deze mooie stop motion video van Food Inspiration Magazine. Wist je dat in Nederland jaarlijks 2 miljard voedsel verloren gaat? En dat jij – de consument – de grootste verspiller bent? Ai :-(. Wil je minder voedsel weggooien, volg dan de deze tips.
Zin in meer lekkere letters?
10+ jaar werk ik als freelance journalist, tekstschrijver en web- en eindredacteur. Ik schrijf verhalen voor op papier en online. Achtergrondverhalen, blogs en interviews, als ook reportages en recepten. Mijn favoriete onderwerpen zijn streek- en seizoensproducten, groen(er) leven en verhalen van & over mensen (human interest).
Bekijk mijn portfolio op janinebruinooge.nl als je meer wilt weten over mijn schrijfwerk. Of stuur mij een bericht. Ik help je graag ook jouw pagina’s te vullen met lekkere letters.
Reageer ook!