Zelf jam maken? Dit overzicht vertelt je welke keukenspullen je nodig hebt

Geschatte leestijd: 10 minuten

Voor het maken van jam, confituur en andere zoete en hartige conserven heb je weinig speciaals nodig. De belangrijkste benodigdheden heb je waarschijnlijk al in je keuken staan: een grote pan met dikke bodem, een weegschaal, een snijplank, verschillende keukenmessen.

Keukenhulpjes die het conserveren makkelijker maken

Toch zijn er een paar specifieke keukenmaterialen die echt handig zijn als je zelf conserven wilt maken. Waarom? Ze vergemakkelijken het koken en ze vergroten de kans op een goed eindresultaat: een lekkere jam, gelei, confituur of chutney.

Alle handige keukenspullen op een rij

Welke keukenspullen je nodig hebt bij het maken van jam, vind je in dit handige overzicht op deze pagina.

De keukenmaterialen die je nodig hebt, staan in de volgorde van het maken van jam, gelei of confituur:

• keukenspullen die je nodig hebt bij de voorbereiding
• materialen die je gebruikt bij het koken
• spullen die handig zijn bij het vullen van de potten en de flessen

---

Een goed begin is het halve werk
Deze 6 keukenspullen helpen bij een goede voorbereiding

1. Citruspers

Met een eenvoudige handcitruspers kun je prima kleine hoeveelheden conserven maken. Voor grotere hoeveelheden is een elektrische citruspers gemakkelijk.

2. Digitale keukenweegschaal

Ideaal is een digitale keukenweegschaal waarmee je vloeibare ingrediënten (in milliliters) en vaste ingrediënten (in grammen) kunt meten. Als je kleinere hoeveelheden jam of confituur maakt, heb je soms een beetje water of sap nodig. Beetjes zijn lastig af te meten in een maatbeker, maar met een digitale keukenweegschaal gaat dat wel goed.

Daarnaast wegen digitale keukenweegschalen nauwkeurig, ze kunnen tot op de 1 gram nauwkeurig. Vooral voor het afwegen van kruiden en specerijen is dit belangrijk. Die kunnen snel overheersen.

3. Kommen

Het is altijd handig om meerdere kommen in verschillende formaten te hebben. Je gebruikt ze voor het mengen, weken of pekelen van groente en fruit. Roestvrijstalen (rvs)/inox kommen zijn hiervoor geschikt. Gebruik in ieder geval geen aluminium en geen metalen kommen. Waarom niet? Aluminium beïnvloedt de smaak en kleur van conserven gemaakt met azijn of citroensap. Zoals bijvoorbeeld chutneys.

4. Maatbeker

Een maatbeker is handig voor het afmeten van grotere hoeveelheden vloeistof. Kies een maatbeker van hittebestendig materiaal (bijvoorbeeld roestvrijstaal) en een met een schenktuit. Je kunt de maatbeker dan vullen met hete jam of confituur en de jam vervolgens schenken in de glazen potten. Minder kans op geknoei bij het afvullen van de potten.

5. Rasp voor citrusvruchten

Bij veel conserven gebruik je de schil van citroen of sinaasappel. Het lekkerste is om de schil zo fijn mogelijk te raspen. Je kunt hiervoor een smalle, lange rasp van roestvrij staal gebruiken. Behalve voor de schil van citrusvruchten zijn de kleine scherpe mesjes van de rasp ook ideaal voor het snel en fijn raspen van verse gember.

6. Groenterasp

Stevige vruchten en groenten kun je kleinsnijden, maar ook raspen. Een groenterasp met verschillende raspen (van grof tot fijn) is daarbij een handig hulpmiddel.

Nooit meer last van overkoken of aanbranden
Deze 7 keukenspullen maken het jam koken makkelijk

1. Inmaakpan – kookpan – confituurpan

Voor zowel zoete als hartige conserven geldt: gebruik een pan met een dikke bodem. Dit voorkomt aanbranden. Daarnaast moet de pan een hoge rand hebben en groot genoeg zijn zodat de inhoud niet overkookt. Sommige fruitsoorten kunnen nogal schuimen als je ze kookt (met suiker). Ideaal is een pan met een inhoud tweemaal zo groot als de hoeveelheid die je wilt inmaken.

Behalve de hoogte van de pan en de dikte van de bodem, is ook de breedte belangrijk. Een brede pan zorgt ervoor dat het vocht snel verdampt en het fruit/groentemengsel snel dik wordt. Het beste kun je een roestvrijstalen (rvs)/inox pan nemen. Gebruik nooit pannen (of kommen) van aluminium. Aluminium beïnvloedt de smaak en kleur van conserven die zijn gemaakt met azijn of citroensap.

Koperen confituurpan
Enthousiast over thuis conserven maken? Wil je vaker jam, gelei en confituur maken? Koop een koperen confituurpan. Die is hoog en breed, en koper geleidt de warmte goed en gelijkmatig. Het vocht uit het fruit verdampt nog sneller.

2. Houten lepel(s) en spatel(s)

Kies een houten lepel met een lange steel. Je moet in de pan over de bodem kunnen roeren zonder je te branden aan de hete (en spetterende) jam. Voor het maken van chutneys kan een houten spatel ook handig zijn.

Tip!
Let op: houten lepels nemen kleur en smaak over. Gebruik daarom een aparte houten lepel voor zoete conserveren en een aparte lepel voor hartige conserven.

3. Kaasdoek/neteldoek

Een kaasdoek of neteldoek is een geweven doek die werkt als een zeef. Je gebruikt de doek onder andere bij het maken van gelei. Je legt de kaasdoek of neteldoek in de zeef. Daarna plaats je de zeef op een kom. De fruitpulp giet je in de doek en het sap – dat door de doek heen druppelt, sijpelt – vang je op in de kom.

Kaasdoek kun je per halve meter kopen bij een stoffenwinkel of op de markt. Van kaasdoek kun je kleine stukken doek knippen. Die kun je gebruiken om bijvoorbeeld specerijen in te doen die je wilt meekoken met conserven. Je bindt kaasdoek dicht met keukentouw.

Kaasdoek te veel gedoe? Schaf een geleizak aan.
Sommige geleizakken hebben een standaard en kun je op een kom of pan klemmen. Je hebt geen extra zeef nodig om fruit te laten uitlekken. Geleizakken en neteldoeken vind je in de kookwinkel.

4. Stamper

Een stamper is handig als je regelmatig stamppotten of aardappelpuree maakt. Diezelfde stamper kun je ook gebruiken voor het fijn(er) maken van fruit en groenten.

5. Zeven

Een (gewone) bolzeef komt altijd van pas. Je gebruikt de zeef voor het schoonspoelen van verse kruiden of het scheiden van fruitpulp van sap. Een puntzeef is handig bij het maken van gelei of siroop: het sap kan gemakkelijk uit de vruchten druppelen, sijpelen. Kies voor een zeef van nylon, plastic of roestvrij staal (rvs).

6. Suikerthermometer

Met een koud schoteltje kun je eenvoudig testen of een jam, confituur of gelei dik genoeg is. Dit noem je de stollingsproef. Soms moet je een paar keer testen voordat je zeker weet dat een jam klaar is om in potten te doen.

Met een suikerthermometer is vaker testen niet nodig. Als de thermometer 105 °C aangeeft, kun je het vuur uitdraaien en de potten vullen. Een suikerthermometer is een handig hulpmiddel als je regelmatig zoete conserven maakt. Kies een suikerthermometer die tot 200 °C, of in ieder geval tot 180 °C meet.

7. Schuimspaan

Het omscheppen van vruchten of groenten, het uit de pan scheppen van specerijen of het afschuimen bij (vooral) het koken van zoete conserven. Met andere woorden: een schuimspaan van roestvrij staal (rvs) is een must bij het maken van conserven.

Geen gehannes of geknoei
Met deze 4 keukenspullen kun je gemakkelijk potten en flessen vullen

1. Pollepel/opscheplepel

Met een klein formaat pollepel kun je makkelijk en snel glazen potten vullen met hete jam of confituur. Kies voor een lepel van roestvrij staal.

2. Trechter

Met een zogenaamde jamtrechter kun je snel jampotten en weckpotten vullen. Een jamtrechter heeft een handvat en een brede opening en is gemaakt van roestvrij staal (rvs).

Voor het vullen van flessen met siroop of sap kun je een flessentrechter gebruiken met een klein (uitneembaar) zeefje. Handig, zo kun je de laatste restjes fruitpulp verwijderen voordat je de siroop in de fles giet.

3. Glastang

Een glastang is ideaal om hete potten uit het kokende water, de weckketel of de oven te halen.

4. Inmaakketel/weckketel

Wil je vaker zelf conserven maken? Een inmaakketel of weckketel kan handig zijn. Glazen potten gevuld met bijvoorbeeld compote of chutney plaats je in de ketel. Water erbij, juiste temperatuur en tijd instellen en de ketel verhit de potten op de juiste manier. Je conserven zijn hierdoor langer houdbaar.

---

En nu hop aan de slag! :-)

Hier vind je een overzicht van artikelen over jam maken met veel handige tips en natuurlijk jam(mie) recepten. Je kunt meteen aan de slag.

1. Zelf jam maken
   Wat is jam? Waarom maak je jam? Hoe wordt jam stevig?
2. De basis: dit zijn de belangrijkste stappen bij jam koken
   In deze stap-voor-stap-uitleg leer je wanneer je suiker, pectine en zuur moet toevoegen. De belangrijkste principes van het jam maken: de basis.
3. Pectine
   Wat is pectine? Waarom heb je pectine nodig als je jam maakt?
4. Pectine kopen
   Waar kun je geleisuiker en geleipoeder kopen? Waar vind je pectine (pectinepoeder)?
5. Suikersoorten
   Welke suiker kun je het beste gebruiken als je conserven wilt maken? Je leest het in dit handige overzicht.
6. Stollingsproef
   Hoe controleer je de dikte van jam?
7. De juiste potten en flessen kiezen en kopen
   Welke potten en flessen gebruik je waarvoor? Waar koop je de juiste flessen en jampotten en weckpotten? Je leest het allemaal in dit artikel vol handige tips.
8. Jampotten en weckpotten schoonmaken
   Leer hoe je potten goed steriliseert.
9. Jampotten vullen en afsluiten
   Leer hoe je potten goed en hygiënisch afsluit.
10. Help, mijn jam is mislukt!
    Kun je dunne jam redden? Soms wel! Check deze al deze handige tips waarmee je je jam, confituur of gelei kunt redden als die te dun, te dik of om een andere reden niet goed is.
11. Home made zoete en hartige conserven
    Een overzicht van conserven die je zelf thuis kunt maken.
12. Jamrecepten die jammie zijn
    Kookinspiratie nodig? Hier vind je al mijn recepten waarmee je thuis jam, gelei, confituur en andere conserven kunt maken. Bon appétit!
    
    Goed om te weten: voor al mijn jam-, confituur- en geleirecepten houd ik het gemiddelde, normale suikerpercentage aan (60 tot 65 procent), of soms iets meer. Bij dat percentage kun je zoete conserven tot de volgende oogst bewaren en kun je jampotten met schroefdeksel (twist-off) gebruiken. Deze potten kun je makkelijk schoonmaken en eenvoudig vullen.

---